In de kerstvakantie van 2021 keek de eenzame risicomanager terug op het afgelopen jaar. Wat was er veel gebeurd en toch ook weer niet…
Het begon met de eerste maanden van het afgelopen jaar: een lockdown, een avondklok, thuiswerken, niet echt iets om vrolijk van te worden. Hoewel iedereen thuis was merkte de risicomanager daar niet altijd wat van, want iedereen zat achter zijn of haar eigen scherm te communiceren via Zoom of Teams, zodat iedereen gewoon zijn of haar lessen kon volgen of vergaderingen kon bijwonen. Af en toe lukte het wel om samen te lunchen, maar meestal niet en zag iedereen elkaar alleen bij het avondeten.
De risicomanager is klaar voor 2021!
Op het werk kon hij echt aan de slag met integraal risicomanagement nu hij van de CFO het formele akkoord had gekregen voor zijn plan van aanpak voor de verdere uitrol.
Afgelopen jaar had hij alles in het werk gesteld om de fundering van het integraal risicomanagement te leggen. Het onderzoek naar het reeds aanwezige risicomanagement op deelgebieden was goed ontvangen. Er wordt al veel aan risicomanagement gedaan alleen komt het niet bij elkaar en ontstaat er dubbel werk. Een belangrijke drijfveer voor integrale-aanpak werd hiermee onderstreept.
Om vast te stellen hoe het integrale risicomanagement eruit zou moeten zien werd er naar buiten gekeken. In 2020 was een benchmark uitgevoerd naar soortgelijke organisaties. Hieruit was naar voren gekomen dat zonder draagvlak aan de top en een centraal kernteam risicomanagement geen kans van slagen had. Deze eisen had hij dan ook in zijn plan verwerkt. Ook was een risicomanagementmodel ontwikkeld op basis van ISO31000.
Kortom de basis was gelegd en in dít jaar zouden we echt tot acties over kunnen gaan. Hij was klaar voor 2021!
De eerste tegenvaller op het werk
Hoewel het plan was goedgekeurd moest de risicomanager eerst op zoek gaan naar draagvlak in de organisatie. Dus een presentatie aan het middenmanagement. Maar die sessie ging helemaal mis, wat een weerstand! Men voelde zich overvallen door de stelligheid en snelheid waarmee de directie wenste dat het uitgerold moest worden. Kortom, de hakken in het zand.
De risicomanager sliep zeer slecht die week. De uitspraken van “gaan we niet doen”, “zonde van onze tijd” “ik heb geen risico’s” spookten door zijn hoofd. Waarom deed hij dit project eigenlijk en voor wie? Hij deed het toch juist voor hen? Hij kon tegen kritiek maar dit was gewoon te erg. Hij werd als een kleine jongen teruggestuurd.
Zijn vrouw zag hem thuiskomen met zijn ziel onder zijn arm. Ze besloot hem maar even met rust te laten en vooral de afleidingsstrategie te gebruiken. Er moesten boodschappen gedaan worden, klusjes in huis etc. etc.
Pas later vroeg ze wat er aan de hand was… Ze vroeg hem waar de weerstand vandaan kwam. Hij zei dat het waarschijnlijk kwam doordat ze het gewoon niet wilden. Maar ze vroeg door; waarom zouden ze het niet willen? En toen viel hij stil… Hij kon wel wat aannames doen maar wist het eigenlijk niet. Had hij wel echt geluisterd? Op aanraden van zijn vrouw besloot hij toch met een paar uit de groep nog een gesprek in te plannen en eens door te vragen.
Grootste raddraaier op het werk
Een week later besloot de risicomanager eerst in gesprek te gaan met de grootste raddraaier. Hij besloot met de deur in huis te vallen en direct te vragen waarom hij zo tegen deze integrale aanpak van risicomanagement was — met als doel hiervan te leren, maar natuurlijk ook omdat hij juist zo belangrijk was om mee te krijgen. Tot zijn grote verbazing was de man zeer open. Hij vertelde dat dit al het zoveelste nieuwe project was en dat hij vooral het silo-denken vanuit bedrijfsvoering risico-expertises helemaal beu was. Hij dacht dat dit wéér een extra blokje control was in plaats van dat het juist de bedoeling was om de olie tussen de verschillende onderdelen te zijn. Eigenlijk was hij dus juist wél voor integraal risicomanagement, maar kennelijk waren de doelstellingen onvoldoende concreet.
De risicomanager ging daarom aan de slag met de aanpassingen in het model. Vooral met de communicatie en liet een mooie infographic maken. Met het model maakte hij een rondje langs de decentrale managers. Per afdeling werd het model voorgelegd. En het lukte! Ze snapten de doelstelling, en hij kreeg naast tips/feedback ook een akkoord om door te gaan! Hij had commitment van de verschillende organisatieonderdelen oftewel the mood at the middle was goed (blog).
Hij ging gelijk aan de slag. Hij organiseerde reeds een interne training risicomanagement om de kennis en kunde in de organisatie te vergroten en hij hielp een afdeling met het uitvoeren van een risicoanalyse. Tot slot is alleen maar alleen en organiseerde hij een kernteam wat de boel aan zou jagen.
Nu de weerstand decentraal was weggenomen, konden we eindelijk los! Hij kocht een mooie bos bloemen voor zijn vrouw, want ze had hem echt geholpen.
De risicomanager had echt het idee dat er nu een plan lag wat daadwerkelijk kans van slagen had. Nu nog het definitieve commitment van de directie.
Op alle fronten weer door!
Gelukkig mochten de kinderen begin maart weer naar school en konden ze weer sporten. Dat hadden ze wel heel erg gemist. Een maand later kregen twee van de drie kinderen corona en werden ze er redelijk ziek van, maar in thuis quarantaine werden ze goed verzorgd en wonder boven wonder bleef het de rest van het gezin bespaard. Daarnaast met wat kunst- en vliegwerk gingen alle kinderen over en werd er, allen gevaccineerd en wel, genoten van een goede vakantie op Schiermonnikoog. Het gewone leven ging weer door en we konden heerlijk even uitrusten en reflecteren.
Deceptie
Bij terugkomst van vakantie bleek alles toch anders te zijn. Er kwam een forse reorganisatie aan en zijn programma integraal risicomanagement werd door de directie gekild. Hij moest het kleiner maken en zich focussen op een paar focus risicogebieden als fraude- en financiële risico’s.
Hij was zeer teleurgesteld en boos. Dit was géén integraal risicomanagement meer en hoe kun je nu iets zorgvuldig verankeren, zonder structureel budget? Hij kan het toch niet allemaal in zijn eentje doen? Nu liep de energie echt meteen weg bij hem. Wat nu?
Alleen
Bovenop zijn werkproblemen was het ook voor het gezin een deceptie dat het in het najaar weer mis ging en toch de boel op slot moest. Met zijn problemen op het werk, de gedeeltelijke lockdown en ook nog eens een sportblessure, kon hij zijn energie niet meer kwijt. Als klap op de vuurpijl werd zijn schoonvader ziek wat betekende dat zijn vrouw al haar aandacht aan mantelzorg moest geven. Geen ruimte meer voor zijn zorgen… Hij voelde zich alleen.
Kansen zien
Hij wist het niet meer. Maar besloot zelf, stap voor stap, zijn problemen op te lossen. Eerst die sportblessure. Na wekenlang consequent de oefeningen te doen die de sportfysio hem voorschreef, kwam het herstel spoediger dan hij had verwacht en kon hij eind november weer op de padelbaan staan.
Na elke mooie bal die hij sloeg en na elk punt dat hij scoorde zag hij zelfs de werkhanddoek langzaam uit de ring glijden die hij er kort daarvoor nog in had gegooid. Hij moet het als een mooie kans zien!
Dicht bij financiën betekende ook macht. Wellicht was het toch slim eerst klein te beginnen, maar wel op een belangrijk onderdeel; namelijk de onderbouwing van de risicoreserves en daarmee dus ook de vrije ruimte voor het nemen van risico’s.
Hoewel er geen structureel budget aanwezig was, was er wel incidenteel budget en besloot hij volle kracht te investeren en wel te zien waar het schip strandt. Met deze middelen ging hij aan de slag met het bouwen van een risicoregister en kon hij diezelfde week nog iemand inhuren om hem te helpen.
Alles is liefde
Op kerstavond, wéér in een lockdown, besefte hij zich waar het écht om gaat in het leven. Waar zijn geluk toch om draaide. Dat hij en zijn vrouw gezond waren, dat ze elkaar en drie heerlijke kinderen hadden, dat hij kon genieten van sport, lachen en lekker eten. Werk is dan uiteindelijk toch maar werk… Deze gedachte maakte hem sterker en hij besloot in 2022 toch wat meer risico te nemen in zijn werk. Want een risicomanager die geen risico’s durft te nemen komt geen stap verder, dat had hij wel geleerd.
